Cukrzyca to obecnie jedno z najczęściej wymienianych schorzeń. Kojarzy się z nadmierną ilością spożywanego cukru, niezdrowym trybem życia, brakiem ruchu. To oczywiście główne czynniki sprzyjające pojawieniu się tego schorzenia, ale sprawa nie jest tak prosta.
Cukrzyca – czy zawsze oznacza to samo?
Nie. Najogólniej to choroba trzustki. Pod pojęciem cukrzycy kryje się jednak kilka pojęć, a właściwie jednostek chorobowych – każda o innym podłożu, różniące się przebiegiem i rokowaniem.
Cukrzyca to choroba metaboliczna, objawiająca się podwyższonym stężeniem glukozy (cukru) we krwi, które powinno wynosić na czczo 60–100 mg/dl. Cukrzyca to właśnie hiperglikemia. Istnieje kilka typów tej choroby.
Cukrzyca typu 1 to cukrzyca insulinozależna, która zazwyczaj ujawnia się w dzieciństwie i u młodych dorosłych. Spowodowana jest brakiem wydzielania przez trzustkę insuliny, który wywołany jest uszkodzeniem komórek tego organu, odpowiedzialnych za produkcję tego hormonu. Przyczyna nie jest do końca znana. Bierze się pod uwagę przede wszystkim czynniki genetyczne, jak również środowiskowe np. infekcje wirusowe oraz małą aktywność fizyczną wśród dzieci.
Cukrzyca typy 2 stanowi najczęstszy rodzaj, na który cierpi 80% cukrzyków. To nie tylko upośledzone wydzielanie insuliny, ale również tzw. insulinooporność, czyli niewrażliwość komórek na działanie insuliny. Choć genetyka ma pewien udział w zachorowaniu na ten typ cukrzycy (cukrzyca typu MODY), głównym powodem są uwarunkowania środowiskowe, czyli siedzący tryb życia, niewłaściwa dieta, nadwaga i otyłość, zwłaszcza brzuszna, nadmierne spożywanie alkoholu, palenie papierosów. Pewną rolę w zachorowalności na ten typ cukrzycy mają również czynniki medyczne takie jak cukrzyca ciążowa, nadciśnienie tętnicze, zespół policystycznych jajników, endokrynopatie. Czynnikiem sprzyjającym mogą być również przyjmowanie niektórych leków (cukrzyca wtórna).
Zobacz także: Diabetyk24.pl
Podstępna choroba, której nie wolno lekceważyć
Początkowo pewne objawy utraty komórek produkujących insulinę to jedynie nietolerancja glukozy i jest to stan tzw. przedcukrzycowy. Objawy praktycznie można zauważyć jedynie w badaniach laboratoryjnych. W miarę upływu czasu można jednak zaobserwować dramatyczny przebieg choroby – w zależności od stopnia stężenia glukozy we krwi. Nieleczona cukrzyca prowadzi do uszkodzeń innych narządów.
Cukrzyca typu 1 w ostrej fazie rozwoju manifestuje się kwasicą i śpiączką ketonową. Natomiast do objawów zachorowania na cukrzycę typu 2 mogą należeć m.in.: wzmożone pragnienie, utrata masy ciała mimo apetytu, osłabienie, senność, szybkie męczenie się, stany zapalne skóry, czyraki, spowolnienie gojenia się ran, drętwienie kości, trudności w koncentracji zapach acetonu w wydychanym powietrzu.
Najlepiej zapobiegać i bezwzględnie leczyć
To, że cukrzyca nazwana jest chorobą cywilizacyjną nie powinno nas zwalniać z odpowiedzialności za przede wszystkim zapobieganie jej, a gdy się już pojawi to odpowiednie jej rozpoznanie i leczenie. W obu przypadkach kluczowe jest zdrowa dieta oraz zwiększenie aktywności fizycznej. Należy się również badać regularnie, aby w odpowiednio wcześnie rozpoznać chorobę i włączyć leczenie farmakologiczne. Nieleczona cukrzyca prowadzi do uszkodzenia innych narządów i rozwoju takich chorób jak: choroba niedokrwienna serca, zawał serca, udar mózgu, retinopatia cukrzycowa, uszkodzenie nerek, nerwów, stopy cukrzycowej.